Հաճախորդից բաժնետեր․ զարգացող միտում Հայաստանում

Վերջին երկու-երեք տասնամյակների ընթացքում հայաստանցիները բանկերն ու վարկային կազմակերպությունները հիմնականում դիտարկել են որպես զուտ ծառայություններ մատուցող կառույցներ։ Բացում էիր հաշիվ, գնում ապրանք կամ վերցնում վարկ, և հարաբերությունը դրանով ավարտվում էր։

Սակայն այսօր Հայաստանում տեղի է ունենում հանգիստ, բայց նշանակալի փոփոխություն. հաճախորդները դառնում են բաժնետերեր։

Այս միտումը արտահայտում է ավելի խորը ֆինանսական զարթոնք. մարդիկ այլևս միայն ֆինանսական ծառայությունների սպառողները չեն, այլ դառնում են այն կազմակերպությունների համասեփականատերերը, որոնց ամենից շատ են վստահում։

Նոր տեսակի մասնակցություն

Վերջին տարիներին հազարավոր հայաստանցիներ առաջին քայլերն են անում բաժնետոմսերի շուկայում։ Սակայն նրանք ոչ թե գնում են օտարերկրյա տեխնոլոգիական հսկաների կամ ռիսկային ստարտափերի բաժնետոմսեր, այլ նախընտրում են ներդրում անել այն ընկերություններում, որոնց արդեն ճանաչում են և օգտվում ծառայություններից։

Դա տրամաբանական է. որպես հաճախորդ դուք արդեն ճանաչում եք բիզնեսը, պրոդուկտը, արժեքները։ Եթե վստահում եք ընկերությանը որպես հաճախորդ, ինչո՞ւ չօգտվեք նաև նրա հաջողությունից որպես բաժնետեր։

Միջազգային հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ հաճախորդ-բաժնետերերը ավելի նվիրված, հավատարիմ և երկարաժամկետ մտածող են՝ դրանով նպաստելով թե՛ ընկերության, թե՛ ներդրողի կայուն հաջողությանը։

Ինչո՞ւ է այս միտումը ձևավորվում հենց հիմա

Հայաստանում մի շարք առանցքային գործոններ արագացնում են այս անցումը․

• Մուտքի ընդլայնում կապիտալի շուկա. տեղական ընկերությունների ցուցումըՀայաստանի ֆոնդային բորսայում (AMX) հնարավորություն է տվել անհատ ներդրողներին դառնալ բաժնետերեր։
• Ֆինանսական գրագիտության աճ. կրթական նախաձեռնություններն ու թվային գործիքները օգնում են մարդկանց հասկանալ, թե ինչ են բաժնետոմսերը, ինչպես են աշխատում դիվիդենտները և ինչպես է երկարաժամկետ ներդրումը կուտակում հարստություն։
• Ներդրողների պաշտպանության ուժեղացում. բարելավված կորպորատիվ կառավարումը, թափանցիկ հաշվետվությունները և հստակ վերահսկողական համակարգերը Հայաստանի Կենտրոնական բանկի և Բորսայի հսկողությամբ բարձրացնում են վստահությունը կապիտալի շուկայի նկատմամբ։
• Զգայական կապ. հաճախորդները հպարտությամբ են ներդրում անում տեղական հաջողության պատմություններում ոչ միայն եկամուտ ստանալու, այլև արժեք ստեղծող նախաձեռնություններին աջակցելու համար։

Ինչո՞ւ է բաժնետեր դառնալը կարևոր

Սեփականատիրական մասնակցությունը փոխում է մտածելակերպը։ Երբ դառնում եք բաժնետեր, դուք այլևս պարզապես ծառայությունից օգտվող չեք, այլ ակտիվ մասնակից ընկերության ուղու ձևավորմանը։ Դուք.

• Օգուտ եք քաղում ընկերության ֆինանսական հաջողությունից (դիվիդենտների և բաժնետոմսերի արժեքի աճի տեսքով),
• Ստանում եք քվեարկության իրավունք կարևոր որոշումների ժամանակ,
• Մասնակցում եք տեղեկատվական ու ռազմավարական թարմացումներին,
• Զգում եք ավելի ուժեղ կապ և նպատակ ընկերության հետ։

Այս մոդելը՝ համագործակցային կապիտալիզմը, որտեղ հաճախորդները, աշխատակիցները և համայնքները միասին են կիսում ստեղծված արժեքը, աստիճանաբար վերաձևում է ներդրումների ընկալումը Հայաստանում։

Ոչ պարզապես միտում, այլ փոփոխություն

Հաճախորդ-բաժնետերերի աճը ժամանակավոր երևույթ չէ։ Այն արտացոլում է ավելի խորքային մշակութային փոփոխություն․ հայաստանցիները ներդրումը սկսել են դիտարկել ոչ թե որպես սպեկուլյացիա, այլ որպես հզորացման և սեփական մասնակցության միջոց։

Քանի դեռ ավելի շատ բանկեր ու ընկերություններ բացում են իրենց սեփականությունը հասարակության առաջ, այս միտումը շարունակելու է զարգանալ՝ խթանելով ֆինանսական ներառականությունը, ամրապնդելով հանրային վստահությունը և զարգացնելով Հայաստանի կապիտալի շուկան։

Վերջաբան

Հաջորդ անգամ, երբ ձեռք բերեք որևէ ծառայություն կամ ապրանք, որը գնահատում եք լինի դա բանկ, տեխնոլոգիական ընկերություն թե առևտրային ծառայություններ մատուցող կազմակերպություն, հարց տվեք ինքներդ ձեզ․«Մի՞թե ես էլ չպետք է լինեմ այս հաջողության մի մասը»։

Այսօրվա Հայաստանում այդ հարցի պատասխանը գնալով ավելի հաճախ հնչում է այսպես. Այո՛։