Շարունակական բարելավում Toyota-ի օրինակով՝ Lean և Kaizen մշակույթի ուժը բիզնեսում

Toyota-ի Lean և Kaizen մոտեցումները դարերով շարունակական բարելավման, ավելորդությունների նվազեցման և բարձր արդյունավետության հասնելու ուղեցույցներ են դարձել ոչ միայն ավտոարդյունաբերության, այլ նաև տարբեր ոլորտների համար։ Այս մոտեցումները թույլ են տալիս կազմակերպություններին զգալիորեն կրճատել ծախսերը, բարձրացնել արտադրողականությունն ու ապահովել հաճախորդների երկարատև հավատարմությունը։

Պատմական ակնարկ

Toyota-ի հաջողության հիմքում ընկած է Toyota Production System (TPS) համակարգը, որը հիմնականում ձևավորվել է 1950-60-ականներին։ Այս համակարգի ստեղծման հեղինակը համարվում է Taiichi Ohno-ն, ով ի մի բերեց գործնական մեթոդները, որոնք օգնում էին նվազեցնել արտադրության ավելորդությունները և բարձրացնել ընդհանուր արդյունավետությունը։

TPS համակարգի երկու կարևոր հիմունքներն են՝

• Lean- արտադրման հոսքի օպտիմալացում ավելորդությունների վերացումով,
• Kaizen - փոքր քայլերով շարունակական բարելավման մշակույթ։

Lean համակարգի էությունը

Lean-ը մեթոդաբանություն է, որի նպատակն է արտադրական և գործառնական բոլոր գործընթացներից հեռացնել ավելորդությունները՝ պահպանելով հաճախորդի համար արժեք ստեղծող գործողությունները։

Lean-ի հինգ հիմնական սկզբունքներն են՝

1. Արժեքի հստակեցում՝ հասկանալ, թե ինչն է կարևոր հաճախորդի համար։
2. Արժեքային հոսքի քարտեզագրում՝ բոլոր գործընթացների քայլերի քարտեզում ավելորդությունների բացահայտում։
3. Անընդհատ հոսքի ապահովում գործընթացների դանդաղեցումները վերացնելու նպատակով։
4. Pull սկզբունք ՝ արտադրության հարմարեցում հաճախորդի պահանջներին։
5. Շարունակական կատարելագործում՝ Lean համակարգը երբեք չի ավարտվում` ձգտելով կատարելության։

Toyota-ում Lean-ը արտահայտվում է, օրինակ, Just-in-Time (JIT) մոդելով, երբ նյութերն ու մասերը մատակարարվում են միայն անհրաժեշտ պահին, ինչը զգալիորեն նվազեցնում է պահեստավորման ծախսերը։

Kaizen մշակույթի հիմունքները

Kaizen-ը բիզնես մշակույթ է, որն ընդգրկում է կազմակերպության բոլոր աշխատակիցներին՝ ղեկավարներից մինչև արտադրամասի աշխատողներ։ Kaizen-ի էությունը կայանում է ոչ թե մեծ, կտրուկ փոփոխություններ անելու մեջ, այլ փոքր քայլերով՝ անընդհատ իրականացնելով բարելավումներ։

Kaizen-ի կարևոր սկզբունքներն են՝

• Շարունակական բարելավում ամեն օր
• Աշխատակիցների ակտիվ ներգրավվածություն
• Սխալների բացահայտում և վերացնելը
• Տվյալահեն որոշումներ։

Lean և Kaizen մշակույթների կիրառության արդյունքները Toyota-ում

Toyota-ն Lean և Kaizen համակարգերի ներդրման շնորհիվ հասել է հետևյալ հաջողություններին՝

• Արտադրական թափոնների կրճատում մինչև 60-70%։
• Արտադրության ցիկլի ժամանակի կրճատում մինչև 50%։
• Պահեստի ծախսերի զգալի նվազում շնորհիվ Just-in-Time մոդելի։
• Արտադրության որակի և անվտանգության բարձրացում՝ ավտոմատ որակավորման մեխանիզմների և աշխատակիցների լիազորությունների շնորհիվ։
• Շատ արագ արձագանքման ունակություն խնդիրների դեպքում։

Այս մոտեցումները կիրառելի են ցանկացած ընկերության համար, անկախ նրա չափից կամ ոլորտից՝ բժշկությունից մինչև տեխնոլոգիական ոլորտ։ Ինչպես Toyota-ն ցույց է տալիս, ճիշտ մշակութային փոփոխություններով և գործընթացների օպտիմալացմամբ կարելի է հասնել կայուն աճի, ռեսուրսների խնայողության և հաճախորդների երկարաժամկետ հավատարմության։