Այսօրվա ներդրումային միջավայրում թափանցիկությունն այլևս պարզապես պահանջ չէ. այն դարձել է մրցակցային առավելություն։

Ընկերությունների համար, որոնք ձգտում են կառուցել երկարաժամկետ հարաբերություններ բաժնետերերի հետ, բաց լինելը ոչ միայն կարգավորող մարմինների պարտադրանք է, այլև վստահության և երկարաժամկետ արժեքի ստեղծման հիմնաքար։

Ինչո՞ւ է թափանցիկությունը կարևոր

Բաժնետերերը միայն կապիտալի աղբյուր չեն. նրանք ընկերության իրական գործընկերներն են։

Ինչպես ցանկացած գործընկերություն, այս հարաբերությունն էլ հիմնված է հստակության, ազնվության և հաղորդակցության վրա։

Երբ ներդրողները հստակ պատկերացում ունեն, թե ինչպես է ընկերությունն իրականացնում իր գործունեությունը, ինչ մարտահրավերների է բախվում, ինչ որոշումներ են կայացվում, ապա նրանք ավելի հակված են.

• պահպանել իրենց ներդրումները նույնիսկ անկման փուլերում,
• աջակցել ընկերության երկարաժամկետ ռազմավարություններին, և
• ակտիվորեն մասնակցել կառավարման գործընթացներին։

Հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ թափանցիկ հաշվետվությամբ ընկերությունները շուկայում ունեն ավելի բարձր գնահատականներ, ավելի ցածր կապիտալի արժեք և ձևավորում են բաժնետերերի ավելի կայուն հավատարմություն։

Բաժնետերերի նոր սպասումները

Ժամանակակից ներդրողները, հատկապես անհատ բաժնետերերը, այլևս չեն բավարարվում ընդհանուր հաշվետվություններով։ Նրանք ակնկալում են.

• պարզ և հասկանալի ֆինանսական հաշվետվություններ առանց բարդ տողատակի նշումների,
• կանոնավոր թարմացումներ ռազմավարության, ռիսկերի և արդյունքների վերաբերյալ,
• ղեկավարության հետ ուղիղ կապ՝ ժողովների, հարցուպատասխանի կամ թվային հարթակների միջոցով,
• ազնիվ հաղորդակցություն, հատկապես բարդ կամ անորոշ իրավիճակներում։

Թափանցիկությունը վստահություն է ձևավորում ոչ թե կատարյալ լինելու, այլ պատասխանատվություն ստանձնելու պատրաստակամության շնորհիվ։

Կարգավորումները սահմանում են նվազագույն շեմ, իսկ մշակույթը՝ չափանիշ

Հայաստանում բաց և հաշվետու ներդրումային մշակույթը ձևավորվում է կայուն տեմպերով։ Հայաստանի Կենտրոնական բանկը և Հայաստանի ֆոնդային բորսան ամրապնդում են բացահայտման պահանջները, բարելավում հաշվետվությունների ստանդարտները և զարգացնում բաժնետերերի իրավունքների պաշտպանության մեխանիզմները։ Սակայն իրական վստահությունը սկսվում է այնտեղ, որտեղ կարգավորումն ավարտվում է։ Այն ձևավորվում է այն ժամանակ, երբ ընկերությունները բաժնետերերին չեն դիտարկում որպես արտաքին դիտորդների, այլ որպես շահառուների, որոնք արժանի են տեսնելու ամբողջական պատկերը։

Ինչպես նշում են առաջատար ընկերությունները. «Անմիջապես տեղեկանալուց հետո մենք կկիսվենք այն ամենով, ինչ գիտենք»։

Այս մոտեցումն ավելի արագ է ձևավորում վստահություն, քան ցանկացած պաշտոնական հաղորդագրություն։

Թափանցիկությունը գործնականում

Բաժնետերերի վստահությունն ամրապնդելու համար ընկերությունները կարող են իրականացնել մի շարք կոնկրետ քայլեր.

• հրապարակել պարզ և հասկանալի տարեկան ու եռամսյակային հաշվետվություններ,
• կազմակերպել բաժնետերերի ժողովներ՝ ֆիզիկական մասնակցությամբ կամ հիբրիդ ձևաչափով,
• ունենալ հստակ դիվիդենտային քաղաքականություն և բացատրել ցանկացած փոփոխություն,
• հրապարակել միջնաժամկետ նպատակներ և պարբերաբար ներկայացնել դրանց առաջընթացը,
• ապահովել նախաձեռնողական հաղորդակցություն հատկապես անորոշ իրավիճակներում,
• ընդունել բաժնետերերի հարցերը, տալ հրապարակային ու բաց պատասխաններ։

Այս գործելակերպը ժամանակի ընթացքում ձևավորում է ավելի տեղեկացված և ներգրավված բաժնետերեր, որոնք դառնում են ընկերության զարգացման իրական գործընկերներ։

Վերջաբան

Վստահությունը ձևավորվում է ոչ թե մեկ մեծ քայլով, այլ շարունակական և հետևողական գործողություններով. պատասխանատու հաշվետվականությամբ, ազնիվ հաղորդակցությամբ և տեսանելի պատասխանատվությամբ։

Կապիտալի շուկայում թափանցիկությունը պարզապես տեղեկատվությունը չէ. դա վստահության լեզուն է։ Եվ երբ այդ վստահությունը կառուցվում է, այն դառնում է ընկերության ամենաարժեքավոր, թեև անշոշափելի ակտիվներից մեկը։